TÜRK VATANDAŞLIĞI NASIL KAZANILIR

Türk Vatandaşlığı Nasıl Kazanılır sorusunun cevabı 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda verilmiştir. Kanuna göre Türk vatandaşlığının kazanılması genel itibariyle doğumla veya sonradan kazanma olarak ikiye ayrılmaktadır. Türk vatandaşlığın sonradan kazanılması da kendi içinde üç gruba ayrılmaktadır. Bunların ilki yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığın kazanılması, ikincisi evlat edinilme ile Türk vatandaşlığının kazanılması son olarak ta seçme hakkının kullanılması ile Türk vatandaşlığının kazanılmasıdır.

Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı aranan şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Vatandaşlığa alınma devletin egemenlik hakkını ilgilendirdiğinden Türk vatandaşlığının kazanılması yetkili makamın takdirine bağlı olup, aranan şartları taşımış olmak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamaz.

Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması aşağıda yer alan şekillerde olmaktadır:

• Türk vatandaşlığını 5 yıllık ikamet şartıyla kazanma,
• Türk vatandaşlığını Evlilik yolu ile kazanma.
• Türk vatandaşlığını Yatırım Yoluyla kazanma,
• Türk Vatandaşlığını Evlat Edinilme Yoluyla,
• Evlat Edinilme Yoluyla Vatandaşlık Kazanma
• Turkuaz Kart ile Türk Vatandaşlığını Kazanma
• Göçmenlik Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması

1.Türk Vatandaşlığını Kazanma Türleri

1.Türk Vatandaşlığının 5 Yıl İkamet Şartıyla Kazanılması

Türk Vatandaşlığını 5 yıl ikamet şartıyla kazanılması, Türk Vatandaşlık Kanunu 11. Maddesinin b fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre yabancının başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmesi gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus söz konusu sürenin kesintisiz olması ve başvurucunun bu süre zarfında Türkiye’de ikamet etmesi gerekmektedir. 5 yıl ikamet yoluyla vatandaşlık başvurusunda genel olarak sürenin kesintiye uğramasından veya bu süre zarfında ikamet şartına uyulmamasından dolayı başvurular işleme alınmamaktadır.

Ancak kanuna göre yabancılar 5 yıllık ikamet süresi zarfında toplam 12 aya kadar   yurt dışında bulunması İkamette kesinti sayılmayacaktır. Bu nedenle 5 yıllık ikamet süresi içerisinde 12 ayı aşmayacak şekilde yurt dışına çıkılması başvurunun reddedilmesine sebebiyet vermeyecektir.

2.Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanma

Evlenme yoluyla Türk Vatandaşlığın kazanılması için başvuruda bulunacak yabancının bir Türk vatandaşı 3 yıldır evli olması gerekmektedir. Vatandaşlığın evlenme yoluyla kazanılmasına ilişkin şartlar, Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 16 maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Bu kapsamda, evlilik yoluyla vatandaşlık kazanmak için aranan şartlar şunlardır.

• Başvuruda bulunan yabancının Türk vatandaşı ile en az 3 yıldır evli olması,
• Başvuruda bulunan yabancının evlilik birliği ile bağdaşmayacak faaliyetlerde bulunmaması,
• Başvuruda bulunan yabancının Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hale sahip olmaması şartları aranır.

Söz konusu şartları sağlayan yabancı, Türk Vatandaşlık başvurusunda bulunabilir.

3.Türk Vatandaşlığının Yatırım Yolu İle Kazanılma

Türk Vatandaşlığının Yatırım Yolu İle Kazanılmasının Başvuru yolu Türk Vatandaşlığı uygulama yönetmeliği 20. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna aşağıda yer alan yatırımları yaptığı tespit edilen kimseler Türk vatandaşlığına alınırlar.

• En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirmek
• En az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında taşınmazı satın alıp tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koydurmak
• En az 50 kişilik istihdam oluşturmak,
• En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında mevduatı Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırıp üç yıl tutacağına dair taahhütte bulunmak
• En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında Devlet borçlanma araçlarını satın alıp üç yıl tutacağına dair taahhütte bulunmak,

Bu yatırım şartları sağlamayan kimseler ve başvurucunun Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni bakımından engel teşkil eden bir duruma sahip olmaması gerekmektedir. Aksi takdirde Yatırım yoluyla vatandaşlık başvurusunun reddi sebebi olarak kabul edilmektedir.

4.Evlat Edinilme Yoluyla Türk Vatandaşlığını Kazanma

Evlat Edinilme Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvuru yolu, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 17. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, Millî Güvenlik ve Kamu Düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir.

Dolayısıyla, evlatlığın ergin olmaması gerekmektedir. Ayrıca evlatlığın Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni bakımından herhangi bir engel teşkil etmemesi gerekmektedir. Aksi durumda vatandaşlık başvurusu reddedilir.

5.Turkuaz Kart ile Türk Vatandaşlığını Kazanma

Turkuaz Kart ile Türk Vatandaşlığını Kazanmaya ilişkin düzenlemeler Türk Vatandaşlığı Kanununda düzenlenmiştir. Kanundaki düzenlemeye göre, Turkuaz Kart sahibi kimseler ve bu kimselerin eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan ya da bağımlı çocuğu, istemeleri halinde istisnai yoldan Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunabilirler.

Turkuaz Kart sahibi yabancının eşine ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına, Turkuaz Kart sahibi yakını olduğunu gösteren belge verilir. Yine Turkuaz Kart sahibi yabancı, süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan aynen yararlanır.

İlk olarak başvurucuya 3 yıllık bir süre için kart verilir.  Akabinde söz konusu sürenin sorunsuz bir şekilde tamamlanması halinde yabancı başvurucuya verilen süre süresiz hale getirilir. Bu tarihten sonra başvurucu kendisine verilen Turkuaz Karta dayanarak Türk vatandaşlık başvurusunda bulunabilir. Ayrıca Turkuaz Kart sahibinin ve beraberindekilerin Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni bakımından herhangi bir engel teşkil etmemesi gerekmektedir. Aksi durumda vatandaşlık başvurusu reddedilir.

6.Göçmenlik Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması

Göçmenlik Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 21. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre göçmenlik yoluyla Türk Vatandaşlığını kazanma süreci şu şekilde ilerlemektedir;

İskân Kanununa göre göçmen olarak kabul edilen kişilerin vatandaşlık dosyası il bayındırlık ve iskân müdürlüğünce düzenlenir ve İçişleri Bakanlığına gönderilir. Türk vatandaşlığını kazanmak üzere Bakanlığa gönderilen yabancının dosyası incelenir ve kişinin Türk vatandaşlığını kazanması uygun görülürse ilgili işlemlerin yapılması için Cumhurbaşkanı’na gönderilir. Cumhurbaşkanı’nın kararıyla göçmenlik yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılır.

2.Türk Vatandaşlığı Başvurusu ve Başvurunun Değerlendirilmesi

Türk vatandaşlığı başvurusu, Yurt dışında dış temsilciliklere yapılırken yurt içinde ise valiliklere bağlı il nüfus müdürlüklerine yapılır. Başvuru için kanunda aranan koşullar sağlanmalı ve bunlara ilişkin bilgi ve belgeler eksiksiz olarak teslim edilmelidir. Yabancı adına vekil başvuru yapacaksa avukata özel vekaletname verilmesi gerekmektedir.

Valilikçe yapılan ön değerlendirmede herhangi bir noksanlık bulunmazsa vatandaşlık başvuru dosyası arşiv araştırması için Emniyet müdürlüğüne gönderilir. Emniyet Müdürlüğünce yapılan arşiv taraması vatandaşlık başvuru dosyasına eklenerek İçişleri Bakanlığına gönderilir.

İçişleri Bakanlığı nezdinde vatandaşlık başvurularını incelemek adına Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde bir komisyon kurulmuştur. Komisyonca dosyadaki tüm bilgi ve belgeler değerlendirilir. Değerlendirmeden sonra başvurucuyla mülakat gerçekleştirir. Komisyon eldeki tüm bilgi ve bilgilerle başvurucunun komisyon üzerinde bıraktığı izlenim de dikkate alınarak son kararı verir. Komisyondan ret kararı alan yabancı bu karara karşı itiraz ve dava yoluna gidebilir. Fakat ret kararının hangi sebeplerle verildiği dikkate alınarak dava ve itiraz süreci buna göre yürütülmelidir.

3.Türk Vatandaşlığı Başvurusu Aşamaları

Türk vatandaşlığı başvurusu aşamaları, genel itibariyle şu şekilde sıralanabilir;

• Kanunda Türk Vatandaşlık başvurusu için belirtilen şartların karşılanması,
• Gerekli olan belgelerin elde edilmesi,
• Gerekli bedelin yatırılması ve makbuzun temin edilmesi
• Yetkili merciiye başvuruda bulunulması,
• Yetkili merciince arşiv taraması yapılması için başvurucuya ait dosyanın Emniyet Genel Müdürlüğüne ve Milli İstihbarat Daire Başkanlığına gönderilmesi,
• Arşiv araştırmasından sonra dosyanın Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilmesi,
• Komisyonca başvurucunun mülakata alınması ve değerlendirilme süreci
• Başvuru hakkında olumlu veya olumsuz karar verilmesi
• Kararın başvurucuya tebliğ edilmesi aşamalarından oluşur.

5.Türk Vatandaşlığının Sonuçlanma Süresi

Türk Vatandaşlığının sonuçlanma süresi bakımından kesin bir süre söylenmese de genellikle süreç 1-2 yıl sürmektedir. Ancak yatırım yoluyla vatandaşlık başvurularının 4-6 ay arasında sürmektedir. Tüm bunlarla beraber vatandaşlık kazanma süreci genel itibariyle başvuru türüne göre farklı sürelerde sonuçlanmaktadır.

6.Türk Vatandaşlığını Kazanma Başvurusu Hakkında Detaylı Bilgiye Ulaşma

Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü web sitesinde yer alan “Vatandaşlık Hizmetleri” başlığı altından durumunuza uygun vatandaşlık kazanma türleri, gerekli belgeler, başvuru formları ile dikkat edilmesi gereken hususlara ulaşabilirsiniz.

7.Sıkça Sorulan Sorular

1.Türk Vatandaşlığını Kazanma Başvurusu Yapmak İstiyorum. Nereye Başvurmam Gerekiyor?

Türk Vatandaşlığının kazanılmasında başvurular yurt içinde yerleşim yerinin bulunduğu valiliğe (il nüfus ve vatandaşlık müdürlüğü), yurt dışında ise dış temsilciliklere bizzat veya Avukata verilen özel vekâletname ile yapılır. Posta ile yapılan müracaatlar kabul edilmez.

2.Vatandaşlık Başvuru No nedir? Ne işe yarar?

Başvuru No, vatandaşlık başvurusunda bulunan kişinin, vatandaşlık işleminin durumunu doğum tarihi ile birlikte https://www.nvi.gov.tr adresindeki  “12345 – 12345” şeklindeki rastgele oluşturulmuş rakamlardır.

3.Türk Vatandaşlığı Başvuru Durumumu Nasıl Sorgulayabilirim?

Nüfus vatandaşlık işleri genel müdürlüğünün linkte yer alan web sitesinden başvuru durumunuzu sorgulayabilirsiniz.

4.Türk Vatandaşlığını kazanma başvurusu sırasında yaşı küçük olmakla birlikte işlemlerin devamı sırasında reşit olan çocuklar için ne yapılmalıdır?

Anne ve babalarına bağlı olarak vatandaşlık durumları incelenen küçük çocukların, vatandaşlık işlemleri sonuçlanmadan reşit olmaları halinde, müracaat makamlarına bilgi verilerek adlarına vatandaşlık dosyasının düzenlenmesi gerekmektedir.

5.Türk Vatandaşlığını kazandığıma ilişkin duyuru belgesini teslim aldım. Türk Vatandaşlığını kazanma işlemlerim sonuçlandı mı yoksa başka herhangi bir işlem yapmam gerekir mi?

Türk Vatandaşlığını kazandığınıza dair duyuru belgesi ile ilçe nüfus müdürlüğü ya da dış temsilciliklerimizden Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı başvurusunda bulunmanız gerekmektedir. 

T.C. kimlik kartı başvuru işlemleri için detaylı bilgiye “T.C. Kimlik Kartı” sayfasından ulaşabilirsiniz.

6.Türk Vatandaşlığını kazandığıma ilişkin duyuru belgesi nereden teslim alınır?

Türk Vatandaşlığını kazandığınıza dair duyuru belgesi, başvuru makamından (il nüfus ve vatandaşlık müdürlüğü/dış temsilcilik) imza karşılığında ilgilisi tarafından teslim alınabilir.

7.Türk Vatandaşlığının yatırım yolu ile kazanılmasında gerekli olan yatırım şartları nelerdir?

• En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında sabit sermaye yatırımıgerçekleştirmek
• En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında taşınmazı satın alıptapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koydurmak
• En az 50 kişilik istihdamoluşturmak,
• En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında mevduatı Türkiye’de faaliyet gösterenbankalara yatırıp üç yıl tutacağına dair taahhütte bulunmak
• En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında Devlet borçlanma araçlarını satın alıpüç yıl tutacağına dair taahhütte bulunmak

8. Kimler yatırım yolu ile Türk Vatandaşlığı müracaatında bulunabilir?

4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alan yabancılar ile turkuaz kart sahipleri.

9.Yabancıların Yatırım yolu ile vatandaşlığa müracaatlarında kanuni sınırlamalar var mıdır?

Herhangi bir sınırlama olamayıp diğer taraftan gayrimenkul edinimi ile Türk Vatandaşlığına müracaatta 6302 sayılı Kanun ile değişik 35. maddesi uyarınca Türkiye 183 ülkenin vatandaşlarına karşılıklılık şartı aranmaksızın taşınmaz alma imkânı sağlamıştır. Ancak, 1062 sayılı Mukabele-i bi misil Kanunu uyarınca Türkiye’de bulunan taşınmaz mallarına hazinece el konulduğundan Suriye vatandaşları Gayrimenkul edinim yolu ile Türk Vatandaşlığına müracaat edemezler.

10.Uygunluk Belgesi Nedir?

Yabancı yatırımcılarca gerek vatandaşlık gerekse ikamet izni başvurularında kullanılmak üzere 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği 20. maddesinde yer alan asgari yatırım şartının sağlandığını tespit etmek amacıyla ilgili kurumlarca düzenlenen belgedir.

11.Vatandaşlık Dosyası Düzenlenirken Hangi Belgelere İhtiyaç Vardır?

• Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösterir pasaport veya benzeri belge,
• Kişinin Kimlik Bilgileri ve aile bağlarını gösterir nitelikte kendi ülke resmi makamlarından alınan ve usulüne uygun onaylatılmış resmi belge,
• Bekarlık, evlilik, boşanma, ölüm olaylarını gösterir kendi ülke resmi makamlarından alınan ve usulüne uygun onaylatılmış resmi belge (Evlilik tarihi gün/ay/yıl olacak şekilde mutlaka olmalıdır),
• Kişiler veya vekili tarafından ıslak imzalı doldurulacak başvuru formu
• Dosyada başvurusu bulunan her bir birey için kişi başı vatandaşlık başvurusu hizmet bedeli.

12.Türk Vatandaşlığını Kazanma Kararını Kim Verir?

Yabancıların vatandaşlık başvuruları Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce değerlendirilir; milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek herhangi bir durumu bulunmayan kişilerin Türk Vatandaşlığını kazanmalarına ilişkin karar Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulur. Nihai karar Cumhurbaşkanı tarafından verilmektedir.

Saygılarımızla;

Avukat Muhammed Fırat SELÇUK

Avukat Veysi AKÇAY

Selcuk Law Firm & Hukuk- Danışmanlık

Not: Makalemizde yapılan izahlar, ilgili kanunlar çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alarak hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için tıklayınız.